Liefde, regels en een duidelijk geluid

Een kind dat zélf zijn weg met God gaat, wie wil dat niet? Hoe bereik je dat? Wat is het geheim van geloofsopvoeding? Practice what you preach, stelt Bert Reinds onder andere. ‘Laat een duidelijk geluid horen’, vult Vincenza La Porta aan.

Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik vind geloofsopvoeding soms knap lastig. Ik wil heel graag dat mijn kinderen zelf ontdekken dat een leven met God de beste keuze is, maar hoe bereik je dat? In de praktijk zijn er allerlei dilemma’s. Stuur ik mijn kind wel of niet naar de club van de kerk, terwijl het er niets aan vindt? Kies ik wel of niet voor een christelijke school? Hoe stimuleer ik dat mijn kind zélf bidt en bijbelleest? Ik besluit te rade te gaan bij twee mensen die volop ervaring hebben. Vincenza La Porta, voorheen programmamanager van JOP (Jong Protestant) en nu clustermanager ‘Ondersteuning Gemeenten’ bij de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, waar JOP onder valt. Ze is moeder van drie kinderen (13, 17 en 20 jaar). Ook bevraag ik Bert Reinds, orthopedagoog. Hij bracht vijf zonen groot, waarvan de jongste inmiddels eenentwintig jaar oud is.

Het eerste wat Vincenza me op het hart drukt: denk tijdig goed na over wat je jouw kind wilt meegeven. ‘Toen onze kinderen nog klein waren, zeiden mensen weleens tegen me: “Geniet er maar van, want deze periode gaat zo voorbij.” Ik vond dat soms wat belegen, maar het is echt zo. Het is daarom cruciaal om proactief na te denken over wat je belangrijk vindt in het leven, want anders glipt de opvoeding je door de vingers. Mijn man en ik hadden het in onze verkeringstijd al over welke waarden wij belangrijk vonden om door te geven. Ook nu evalueren we ons gezin regelmatig. Het helpt dat wij communicatief zijn, we praten veel. Met sommige gewoonten zijn we bovendien vroeg begonnen. Zo zongen we samen na het eten, al voordat we kinderen hadden. Toen de kinderen er waren, bleven we dat automatisch doen.’

Voedt dit mijn ziel?

Door haar werk weet Vincenza als geen ander dat er veel verschillende manieren van geloven zijn en dat de ene niet beter is dan de andere. Daarom leert ze haar kinderen: zoek een manier die jouw ziel voedt. Ze geeft een voorbeeld: ‘Toen ik hoorde dat mijn zoon via school naar Taizé kon, was ik enthousiast, want Taizé spreekt mij erg aan. Toch heb ik tegen hem gezegd: “Je mag het niets vinden, maar probeer wel te ontdekken: voedt dit mijn ziel?”’

Vincenza snijdt een heikel punt aan. We willen als ouders vaak het liefst dat kinderen geloven op de manier zoals we dat zelf doen, toch? Orthopedagoog Bert Reinds reageert: ‘Natuurlijk is het spannend als kinderen zelfstandig gaan nadenken en eigen keuzes maken, want ze kunnen je daarmee ook in verwarring brengen. Het is wel nodig. Een kind hoeft niet te geloven zoals ik geloof, wat heb ik daaraan? God heeft kinderen en geen kleinkinderen. Het is niet de bedoeling dat mijn kind iets doet omdat ik het zeg, maar omdat het ervan overtuigd is dat het wáár is wat ik zeg.’ Voor Bert staat voorop dat geloofsopvoeding begint met een goede relatie tussen jou en je kind. Als die er is, kun je ook sparren over zijn keuzes. ‘De autonomie van een kind stimuleer je in verbondenheid.’

Duidelijkheid

Ruimte geven betekent volgens Bert en Vincenza niet dat je geen regels hebt. Vincenza: ‘God is een God van vrijheid, Hij wil dat je zelf voor een leven met Hem kiest. Wij, als ouders, willen een afspiegeling van God zijn, dus ook wij geven onze kinderen ruimte. Dat moet ik regelmatig tegen mezelf zeggen, anders zou ik het zomaar kunnen vergeten. Daarnaast geven we kaders en duidelijkheid, net zoals God richtlijnen geeft.’

 ‘Ik kom nogal stellig over en benoem snel wat ik vind en denk,’ bekent Vincenza, ‘maar ik leg mijn standpunten ook uit, zodat onze kinderen zelf kunnen gaan kiezen. Liefde en vertrouwen geven is de basis, maar alleen daarmee kunnen ze niet zelf keuzes maken. Je moet als ouder ook een duidelijk geluid laten horen. Ik geloof namelijk dat er een geestelijke strijd is, dat er een kracht is die het goede leven met God níét wil voor mijn kinderen.’ Volgens Vincenza zijn rituelen in het gezin daarbij helpend, zoals bidden, bijbellezen, zingen voor het slapen gaan, naar (activiteiten van) de kerk gaan, en ook dingen búíten de kerk doen. ‘Door herhaling slijten gewoonten in, en dat geeft houvast. Het is wel belangrijk dat kinderen de rituelen en de gedachten erachter begrijpen.’

Alles moet leuk zijn

Opvallend is dat zowel Vincenza als Bert beginnen over de huidige tijdsgeest, waarin alles ‘leuk’ moet zijn. Ook christelijke ouders worden daarmee besmet. Als een geloofsaspect niet leuk is – bijvoorbeeld de kerk – gooien we dat soms gemakkelijk overboord. Dat is het kind met het badwater weggooien, vinden ze. Bert: ‘Dat iets niet leuk is, is geen criterium om het niet te doen. Zelf vind ik de kerk ook niet altijd leuk, en ik houd van uitslapen, maar ik ga toch. Daarmee laat ik zien wat ik belangrijk vind. Voor mijn kinderen vergeleek ik de kerk weleens met zwemles: dat vonden ze niets, maar we gingen wel, want anders kregen ze op termijn problemen.’ Bert ziet dat veel ouders zich aanpassen, wanneer hun kind weerstand biedt. ‘Wat is alles wat je tot dan toe hebt gezegd dan nog waard? Ik geloof echt dat we liefdevol moeten staan waar we voor staan. Als je niet laat zien wat je predikt, is het waardeloos.’

Het is duidelijk: kant-en-klare oplossingen voor mijn dilemma’s geven Vincenza en Bert niet. Wel hebben de twee me volop geïnspireerd en aangemoedigd en dat is wat je als moeder vaak goed kunt gebruiken. Het belangrijkst is misschien wel het besef dat niet alles van mij afhangt. Vincenza: ‘Ik geloof niet dat er een optimale geloofsopvoeding bestaat. Er is geen garantie op succes. In het opvoeden weet ik me afhankelijk van God. Het is genade als je kind met God gaat leven!’

Dit artikel is eerder verschenen in Sestra mama. Sestra mama is er voor alle moeders. Het magazine geeft je een moment van rust voor jezelf, leert je dingen en daagt je uit. We willen moeders laten voelen dat ze niet alleen staan en helpen rust te vinden. Daarnaast geven we praktische en inspirerende tips over (geloofs)opvoeding en brengen veel persoonlijke verhalen.

www.sestra.nl